راهنمای جامع بیمه شخص ثالث ۱۴۰۱

بیمه شخص ثالث چیست؟

بیمه شخص ثالث همان طور که از نامش پیداست خسارت مربوط به جان و اموال شخص ثالث را پرداخت می‌کند. هر شخصی که در هنگام حادثه مرتبط با خودرو از جانب راننده و اتومبیل دچار ضرر مالی و یا جانی شود شخص ثالث (سوم) محسوب می‌شود. به جز شخص راننده سرنشینان داخل اتومبیل نیز شخص ثالث در نظر گرفته می‌شوند. به طور کلی به هنگام بروز حادثه جبران هرگونه خسارت مالی و جانی وارد شده به اشخاص ثالث به عهده بیمه شخص ثالث است.

داشتن بیمه شخص ثالث، «اجباری» بوده و یکی از اصلی‌ترین شرایط استفاده از آن، داشتن گواهینامه است. نداشتن بیمه شخص ثالث می تواند عواقب سنگینی به همراه داشته باشد.

در امور بیمه، سه اصطلاح مختلف داریم:

شخص اول: صاحب بیمه نامه یا همان مالک خودروست که به آن «بیمه گذار» هم می‌گوییم
شخص دوم: شرکت ارائه دهنده بیمه است که به آن «بیمه گر» هم می‌گوییم.
شخص ثالث: هر فرد زیان‌دیده‌ای که در حوادث خودرویی، به وی خسارت مالی یا جانی وارد شده باشد.جنین داخل رحم، شخص ثالث محسوب میشود.
تمامی سرشنیان خودرو، شخص ثالث هستند.
راننده مقصر، شخص ثالث است (تصویب شده در آذر۹۸)

از ابتدای خردادماه ۹۹، مالکان وسایل نقلیه دیگر نیازی به برگه چاپی بیمه نامه شخص ثالث ندارند. حذف برگه های کاغذی بیمه نامه شخص ثالث، به این معنی است که:

۱- اصالت بیمه نامه ها، از این به بعد بصورت آنلاین توسط مراجع قانونی کشور (مانند پلیس، قوه قضاییه، وزارت کشور و …) قابل استعلام است.

۲- در زمان بروز حادثه، نیازی به داشتن برگه چاپی بیمه نامه نیست.

۳- شرکت های بیمه برای کلیه فعالیت های مرتبط با صدور بیمه (مانند فروش یا تمدید بیمه نامه و … ) نیازی به برگه چاپی بیمه نامه ندارند.

۴- شرکت های بیمه برای کلیه فعالیت های مرتبط با خسارات (مانند اعمال تخفیف عدم خسارت، رسیدگی خسارت، پرداخت خسارت و …) نیازی به برگه چاپی بیمه نامه ندارند.

۵- در صورت تمایل بیمه گذار، شرکت های بیمه می توانند نسخه چاپی بیمه نامه را در اختیار مالک، قرار دهند.

محاسبه بیمه شخص ثالث

مبنای محاسبه بیمه شخص ثالث، دیه کامل یک فرد در ماه حرام است که هر سال توسط قوه قضاییه تعیین می شود.

 قوه قضاییه رقم دیه سال ۱۴۰۱ را، در ماه‌های غیرحرام ۶۰۰ میلیون تومان اعلام کرد. میزان پوشش جانی بیمه شخص ثالث در ماه‎‌های حرام( رجب، محرم، ذی القعده و ذی الحجه)  معادل ۸۰۰ میلیون تومان خواهد بود.

تخفیف عدم خسارت شخص بیمه گذار نیز در محاسبه بیمه شخص ثالث تاثیر گذار خواهد بود. مورد دیگر در محاسبه بیمه شخص ثالث میزان ریسک خودرو و کاربری آن است. به عبارتی خودروهایی که بیشتر احتمال تصادف و حادثه در آنها وجود دارد می‌بایست حق بیمه ثالث بیشتری پرداخت کنند. موارد دیگری همچون جریمه دیرکرد، مدت اعتبار بیمه نامه و تعهد مالی شرکت بیمه و میزان پوشش شرکت بیمه در محاسبه بیمه شخص ثالث تاثیرگذار است و قیمت بیمه شخص ثالث بر اساس تمامی این موارد تعیین می‌شود. اغلب تفاوت‌هایی که در قیمت بیمه شخص ثالث شرکت‌های بیمه مشاهده می‌شود به علت تعهد مالی و میزان پوشش این شرکت‌ها است.

نرخ دیه سال ۱۴۰۱ چقدر است

 قوه قضاییه رقم دیه سال ۱۴۰۱ را در ماه‌های غیرحرام ۶۰۰ میلیون تومان اعلام کرد. میزان پوشش جانی بیمه شخص ثالث در ماه‎‌های حرام( رجب، محرم، ذی القعده و ذی الحجه)  معادل ۸۰۰ میلیون تومان خواهد بود.

نرخ دیه ماه حرام چقدر است؟

۱- محرم، رجب، ذی القعده و ذی الحجه، ماه‌های حرام هستند. از آنجایی که در این چهار ماه‌، نرخ دیه بیشتر است، به آنها، « دیه ماه حرام » تعلق میگرد.

۲- برای محاسبه نرخ دیه ماه حرام، باید نرخ دیه ماه غیرحرام را تقسیم بر ۳ کنید. سپس آنرا با نرخ دیه ماه غیرحرام جمع بزنید.

۳- بنابر این فرمول میزان پوشش جانی بیمه شخص ثالث در ماه‎‌های حرام( رجب، محرم، ذی القعده و ذی الحجه)  معادل ۸۰۰ میلیون تومان خواهد بود.

آیا دیه زن و مرد برابر است؟

بله! طبق گفته های معاون دیوان عالی کشور، در ۲۰ آذرماه ۹۸، از این پس دیه مرد و زن برابر میشود. نکته مهم اینجاست که علاوه بر تصادفات فوتی، در سایر صدمات وارده نیز باید قانون برابری دیه زن رعایت شود و تمامی دادگاه ها نیز موظف به انجام این قانون جدید هستند. علاوه بر این، در محاسبه دیه، توجه داشته باشید که:

دیه مسلمان و دیه غیرمسلمان برابر است.

دیه براساس نرخ روز تعیین میشود، مثلا اگر حادثه در سال قبل رخ داده اما زمان پرداخت دیه در امسال است، شرکت بیمه باید دیه را براساس نرخ امسال تعیین کند.

کدام بیمه شخص ثالث بهتر است؟

شرکت‌هایی که سریعتر و با رعایت انصاف ارزیابی و پرداخت خسارت را انجام داده و زمان رسیدگی به شکایت طولانی نیست در گروه بهترین بیمه شخص ثالث قرار می‌گیرند. با این حال میزان پوشش مالی و تعهد شرکت بیمه مهم ترین فاکتور در انتخاب بیمه شخص ثالث بهتر به حساب می‌آید. چناچه به دنبال بیمه شخص ثالث بهتر هستید علاوه بر موارد ذکر شده میزان رضایت مندی بیمه گذاران شرکت مورد نظرتان را نیز بررسی کنید.

جریمه خسارت بیمه شخص ثالث

جریمه خسارت بیمه شخص ثالث در صورت نداشتن و یا بروز وقفه در تمدید بیمه شخص ثالث اتفاق می افتد. جریمه خسارات بیمه شخص ثالث برای هر نوع خودرویی متفاوت است. جریمه خسارت بیمه شخص ثالث به صورت روزشمار اضافه خواهد شد. البته اضافه شدن جریمه خسارت بیمه شخص ثالث به صورت روز شمار تا ۱ سال اعمال می‌شود و بعد از یکسال ثابت خواهد بود و به میزان جریمه ها اضافه نمی‌شود.

نحوه گرفتن بیمه شخص ثالث اتومبیل

بیمه شخص ثالث پر مخاطب ترین نوع بیمه به شمار می‌آید. البته اجباری بودن گرفتن بیمه شخص ثالث نیز تاثیر مستقیمی در این موضوع داشته است. نحوه گرفتن بیمه شخص ثالث پیچیدگی خاصی نداشته و با در دست داشتن مدارک لازم به سادگی امکان پذیر است مدارک عبارتند از مدرک شناسایی خودرو یا همان کارت و سند مالکیت، در صورت وجود، اصل بیمه نامه سال قبل، فرم پرسشنامه تکمیل و امضاء شده توسط متقاضی و یا نماینده قانونی و همراه داشتن کارت ملی.

برای استعلام بیمه شخص ثالث می‌توانید به صفحه " استعلام بیمه شخص ثالث " مراجعه کرده و به آسانی نرخ بیمه تمامی شرکت های مهتبر را مشاهده و خریداری نمایید.

تمدید اینترنتی بیمه شخص ثالث

برای تمدید بیمه شخص ثالث بهتر است یک هفته قبل از اتمام بیمه نامه اقدام کنید. 

تفاوت بیمه حوادث راننده با بیمه شخص ثالث

۱- بیمه حوادث راننده فقط برای جبران «خسارت‌های جانی» وارده به راننده است و سایر «خسارت‌های مالی» را پشتیبانی نمی‌کند. بنابراین فقط برای هزینه‌های درمانی و دیه نقص عضو می‌توان از بیمه حوادث راننده استفاده کرد.

۲- بیمه شخص ثالث علاوه بر جبران «خسارت جانی» امکان جبران «خسارت مالی» را هم پوشش می‌دهد.

۳- بیمه جدید حوادث راننده از مرداد ۹۶ اجرایی شده است.

۴- اگر گواهینامه نداشته باشید، بیمه حوادث راننده به شما تعلق نمی‌گیرد.

راننده مقصر کیست؟

۱- به راننده‌ای که باعث ایجاد تصادف یا خسارت شده، اصطلاحا «راننده مقصر» می‌گوییم.

۲- طبق آخرین تصمیمات، راننده مقصر نیز باید به عنوان شخص ثالث محسوب شده و به همین دلیل، اختلاف نظر دادگاه‌ها درباره این موضوع، به پایان میرسد.

۳- بنابراین راننده مقصر اگر فوت کند، طبق قانون جدید بیمه شخص ثالث، شرکت بیمه باید دیه این شخص را به خانواده‌اش پرداخت کند. همچنین اگر راننده مقصر دچار صدمات جرحی شود و آسیب ببیند، شرکت بیمه موظف است که دیه را به خود شخص نیز بپردازد.

۴- همچنین همه رانندگانی که در فاصله سالهای ۹۰ تا ۹۵ دچار خسارت مالی و جانی شده‌اند، به عنوان شخص ثالث میتوانند از شرکت بیمه، خسارت دریافت کنند.

شرایط بیمه راننده مقصر

۱- راننده مقصر تحت پوشش بیمه شخص ثالث است. (تصویب شده از آذرماه ۹۸)

۲- راننده مقصر برای جبران خسارت‌ میتواند از «بیمه شخص ثالث» و «بیمه حوادث راننده» استفاده کند.

۳- اگر راننده مقصر باشید، هم برای هزینه های درمانی و هم برای دیه نقص عضو می‌توانید از بیمه حوادث راننده استفاده کنید. البته فقط دیه ماه عادی به شما تعلق می‌گیرد؛ حتی اگر در ماه حرام، تصادف کرده باشید.

۴- اگر راننده مقصر باشید، شرکت بیمه می‌تواند درصدی از خسارت مالی را از شما دریافت کند. این درصد طبق قانون مشخص می‌شود ولی بصورت کلی معادل است با:

• یک درصد برای خسارت جانی
• دو درصد برای خسارت مالی

۵- اگر راننده مقصر فوت کرده باشد، فقط «دیه ماه عادی» به وی تعلق می‌گیرد؛ یعنی چه در ماه عادی و چه در ماه حرام فوت کند، شرکت بیمه فقط دیه ماه عادی را پرداخت خواهد کرد.

حداقل پوشش بیمه ثالث چقدر است؟

۱- حداقل پوشش بیمه شخص ثالث برای خسارت های مالی، معادل یک‌ چهلم (یا ۲.۵ درصد) دیه ماه حرام است.

۲- طبق فرمول فوق، حداقل پوشش بیمه شخص ثالث برای خسارت های مالی در سال ۱۴۰۱ معادل ۲۰ میلیون تومان و سقف آن نیز برابر با ۴۰۰ میلیون تومان از طرف بیمه مرکزی تصویب شد. شرکت‌های بیمه ملزم به ارائه حداقل پوشش‌های مالی به رانندگان عزیز هستند. هر شرکت بیمه می‌تواند با توجه به سطح توانگری خود، حداکثر پوشش بیمه‌ خاصی را تا سقف ۴۰۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۱ به بیمه‌گزاران ارائه نماید.

بنابراین میتوان گفت که در تصادفاتی با شرایط زیر، نیازی به «کروکی پلیس» نیست:

• خسارت مالی کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد.
• هر دو طرف، گواهینامه داشته باشند.
• هر دو طرف، بیمه شخص ثالث معتبر داشته باشند.
• هر دو طرف، درباره «راننده مقصر» اختلاف نظری نداشته باشند.
• خسارت جانی، رخ نداده باشد.

حداکثر پوشش بیمه ثالث چقدر است؟

از آنجایی که بیمه شخص ثالث هم تعهدات مالی دارد و هم تعهدات جانی، پس این سوال را باید به دو صورت جواب داد:

برای تعهدات مالی: سقف پوشش بیمه برای شرکت‌های مختلف، متفاوت بوده ولی مشتریان می‌توانند در ازای پرداخت بیشتر، سقف تعهدات بیمه را نیز افزایش دهند.

برای تعهدات جانی: حداکثر پوشش بیمه شخص ثالث معادل مبلغ دیه در ماه حرام است.

تعرفه آمبولانس، وسایل نقلیه حمل خون و حمل وسایل رادیولوژی و همچنین آتش نشانی مانند وسایل نقلیه مشابه محاسبه می‌شود.

گرفتن الحاقیه افزایش تعهدات بدنی بیمه شخص ثالث برای کلیه بیمه نامه های صادرشده قبلی منتفی است.

اگر بیمه نامه شما در ابتدای سال جدید صادر شده باشد، نیازی به گرفتن الحاقیه ندارید.

اگر برای جبران خسارتهای مالی، درخواست افزایش تعهد مالی دارید، شرکت بیمه باید با گرفتن حق بیمه مربوطه، الحاقیه را صادر کند.

مالیات ارزش افزوده، به حق بیمه‌های جدول زیر، افزوده می‌شود.

طبق قانون جدید، سابقه رانندگی پرخطر و نمره منفی نیز در تعیین حق بیمه تاثیر دارد.

طبق جداول زیر، قیمت خودرو ملاکی برای تعیین حق بیمه نیست.

قیمت بیمه سواری شخصی در سال ۱۴۰۱

حق بیمه برای وسایل نقلیه سواری با کاربری آژانس، تاکسی، کرایه و مسافرکش شخصی درون شهری، ۱۰% بیشتر از سایر وسایل نقلیه مشابه است.

حق بیمه برای وسایل نقلیه سواری با کاربری سواری کرایه و مسافرکش شخصی برون شهری، ۲۰% بیشتر از وسایل نقلیه مشابه است.

قیمت بیمه موتورسیکلت در سال ۱۴۰۱

قیمت بیمه خودروهای باری در سال ۱۴۰۱

اگر وسیله نقلیه بارکش برای حمل «مواد منفجره» بکار برود، به حق بیمه آن ۵۰% به حق بیمه آن اضافه می‌شود.
اگر وسیله نقلیه برای حمل «مواد سوختنی مایع و گازی شکل» بکار برود، به حق بیمه آن ۲۵% اضافه می‌شود.
حق بیمه ماشین آلات کشاورزی، ۳۰% کمتر از ماشین آلات راه سازی و ساختمانی تعیین شده است.

قیمت بیمه خودروهای اتوکار در سال ۱۴۰۱

خودروهای اتوکار، شامل مدلهای استیشن، ون، مینی بوس و اتوبوس میشوند.
وسایل نقلیه عمومی شهری برای حمل مسافر و با ظرفیت بیش از ۶ نفر تخفیف ۵۰ درصدی دارند.
در مینی بوس ها «راننده» و در اتوبوس ها «هم راننده و هم کمک راننده» در تعداد نفرات لحاظ میشود.

تخفیف بیمه شخص ثالث

در صورت عدم استفاده از بیمه ثالث، می‌توان از تخفیف سالیانه شرکت‌های بیمه استفاده کنید؛ این تخفیف حداکثر برای ۱۵ سال بوده و بصورت زیر محاسبه می‌شود:

اگر مالک چند خودرو هستید یا قصد خرید و فروش خودروی‌تان را دارید، امکان انتقال تخفیف بیمه برای خودروهای‌تان وجود دارد اما به شرطی که «تعداد سیلندرها» در هر دو خودرو، مشابه باشد.

تخفیف بیمه در صورت تصادف

در گذشته به محض بروز تصادف، تمام تخفیف‌های شما از بین می‌رفت اما این مشکل در قانون جدید، برطرف شده است. طبق قانون جدید در صورت بروز تصادف، از تخفیف‌های قبلی شما بصورت پلکانی و مطابق جدول زیر، کسر می‌شود:

به عنوان مثال، چناچه ۳ بار خسارت جانی در بیمه نامه شما لحاظ شده باشد، تمامی تخفیف‌هایتان ازبین می‌رود.

شرایط دریافت خسارت از بیمه

۱- چنانچه شرکت بیمه تشخیص دهد که بیمه گذار برای گرفتن خسارت، اقدام متقلبانه انجام داده، می‌تواند از وی به مراجع قضایی شکایت کند. این شکایت ممکن است به حبس تعزیری و جریمه نقدی (معادل ۲ برابر مبلغ دریافتی از بیمه) منجر شود.

۲- خسارت‌های مالی کمتر از حداقل پوشش بیمه شخص ثالث(۲۰ میلیون تومان)، نیازی به اخذ کروکی پلیس برای دریافت خسارت بیمه ندارند.

۳- در صورت تاخیر شرکت بیمه در پرداخت خسارت، شرکت علاوه بر پرداخت خسارت، موظف به پرداخت جریمه تاخیر نیز خواهد بود؛ این جریمه بصورت روزانه محاسبه شده و معادل ۰.۰۰۵ مبلغ کل خسارت بصورت روزانه است.

اکثر شرکت‌های بیمه علاقه‌ای به خودروهای فرسوده ندارند! چراکه احتمال نقص فنی در چنین خودروهایی بیشتر از بقیه است. به همین دلیل شرکت‌ها به خودروهای قدیمی، یا بیمه نامه نمی‌فروشند یا با قیمتی بیشتر، می‌فروشند. این «قیمت بیشتر» را توسط ضریب کهنگی مشخص می‌کنند.

ضریب کهنگی یعنی اگر سن خودروی‌تان بیشتر از ۱۵ سال باشد، به ازای هر یکسال باید ۲% بیشتر پرداخت کنید. مثلا اگر خودروی‌تان ۲۰ ساله باشد، باید ۱۰% (پنج تا ۲%) به مبلغ بیمه نامه‌تان افزوده شود.

مدت اعتبار بیمه شخص ثالث

مدت اعتبار بیمه نامه هم به شما و به شرکت بیمه‌گرتان بستگی دارد و ممکن چندین روز یا حتی چندین سال اعتبار داشته باشد. نکته اینجاست که بیمه‌های کوتاه مدت معمولا گران‌تر از بیمه های بلندمدت هستند، به همین دلیل استفاده از بیمه های بلندمدت به لحاظ اقتصادی، برای‌تان به‌صرفه‌تر خواهد بود.

جریمه نداشتن بیمه

– خودرویی که بیمه شخص ثالث ندارد یا اعتبار آن تمام شده باشد، پلیس باید آنرا توقیف کند.

– خرید و فروش خودرویی که بیمه شخص ثالث ندارد، غیرقانونی است.

– دفاتر اسناد رسمی باید در هنگام تنظیم سند انواع وسایل نقلیه موتوری، مشخصات بیمه شخص ثالث را هم ذکر کنند.

جریمه دیرکرد تمدید بیمه

– اگر اعتبار بیمه نامه‌تان تمام شود و اقدام به تمدیدش نکنید، به ازای هر روزی که بیمه نداشته‌اید باید جریمه دیرکرد بپردازید.

– حداکثر جریمه دیرکرد معادل یکسال است. یعنی حتی اگر چندین سال، بیمه نامه را تمدید نکرده باشید، جریمه دیرکردتان فقط برای یکسال محاسبه می‌شود.

پرداخت بیمه در تصادف با خودرو لوکس

اگر یادتان باشد، خردادماه ۹۸ بود که دیوان عدالت اداری، فرمول جنجالی شورای عالی بیمه درباره چگونگی محاسبه پرداخت خسارت به خودروهای گران قیمت را باطل کرد. ولی حالا باخبر شده‌ایم که شورای عالی بیمه، این فرمول را اصلاح کرده و با تایید ریس کل بیمه مرکزی، دوباره آنرا به شرکت‌های بیمه ابلاغ کرده است.

طبق فرمول جدید شورای عالی بیمه، سقف تعهدات بیمه‌گر در بیمه حوادث شخص ثالث، حداکثر به اندازه «خسارت متناظر به گران‌ترین خودرو متعارف» است. اما این یعنی چه؟!

خودرو متعارف چیست؟

خودروها به دو دسته «متعارف» و «نامتعارف» تقسیم بندی میشوند و طبق قانون، به خودرویی «متعارف» می‌گوییم که قیمتش کمتر از « نصف دیه ماه حرام » باشد.

از آنجایی که نرخ دیه ماه حرام در سال ۱۴۰۱ معادل ۸۰۰ میلیون تومان اعلام شده، بنابراین به خودرویی متعارف می‌گوییم که قیمت آن کمتر از ۴۰۰ میلیون تومان باشد. اما اگر قیمت خودرو بیشتر از این میزان باشد، در دسته‌بندی «نامتعارف» قرار میگیرد.

پرداخت بیمه به خودرو متعارف

طبق فرمول جدید شورای عالی بیمه که در مهرماه ۹۸ به شرکت های بیمه ابلاغ شده، پرداخت خسارت برای خودرو متعارف، بطور کامل انجام شده و تماما جبران می شود. اما اگر خودرو نامتعارف باشد، شرکت بیمه‌گر، خسارت خودرو را «متناظر به خسارت وارده به گران‌ترین خودرو متعارف» حساب می‌کند. حالا اجازه دهید با یک مثال توضیح دهیم:

فرض کنید در سال ۱۴۰۱ با سانتافه، تصادف کرده‌اید! در این حالت، شرکت بیمه برای پرداخت تعهداتش در قالب بیمه شخص ثالث، خسارت وارده به سانتافه را معادل خسارت وارده به یک خودرو ۴۰۰ میلیون تومانی، محاسبه کرده و آنرا پرداخت می‌کند.

مثلا اگر چراغ‌های سانتافه را شکسته باشید، شرکت بیمه، قیمت چراغ‌های سانتافه را پرداخت نمی‌کند بلکه قیمت چراغ‌های یک خودرو ۴۰۰ میلیون تومانی را به شما پرداخت می‌کند! در صورتیکه مثلا اگر با پژو ۲۰۶ تصادف می‌کردید، شرکت بیمه‌، همان قیمت چراغ‌های ۲۰۶ را پرداخت می‌کرد.

تبصره های پیچیده

پرداخت خسارت براساس قاعده «تناظر» قطعا کار آسانی نیست، حتی برای کارشناسان بیمه! پیچیدگی و عدم شفافیت در قاعده تناظر را می‌توان از دو تبصره جالبی که به تازگی شورای عالی بیمه آنها را وضع کرده، فهمید:

۱- در مواردی که قطعات انواع گران‌ترین خودروهای متعارف، اختلاف قیمت داشته باشند، شرکت بیمه باید «گرانترین قطعه» را بعنوان ملاک ارزیابی خود، قرار دهد.

۲- اگر خودرو نامتعارف دارای قطعه‌ای باشد که نمونه آن در خودرو متعارف وجود ندارد، شرکت بیمه باید «گرانترین قطعه مشابه» آنرا بعنوان ملاک ارزیابی قرار دهد.